Gluten, is dat nu echt zo erg?

Veel mensen denken dat gluten vooral een probleem is als je werkelijk ‘allergisch’ bent. Helaas wordt over het werkingsmechanisme, oftewel wat gluten doen in je darm, niet zo veel geschreven.

Wat zijn dat, gluten en hoe wordt het gebruikt?
Gluten zit in alle granen en betekent letterlijk lijm. Vooral het schilletje van granen bevat hogere gehaltes omdat het stofje is bedoelt om de graankorrel te beschermen tegen ‘rovers’ (vogels en andere dieren). Omdat granen vooral graag verspreid willen worden om een andere plek te vinden om te kunnen groeien ‘irriteren’ ze de darmwand waardoor de darm sneller ontlast. Zo verspreiden granen zich naar andere locaties.
In ons moderne leven als mens is die natuurlijke reactie die we hebben op granen niet zo zinvol. De ontlasting komt in de toilet terecht. De graankorrel verspreid zich dus niet en kan niet op een andere plek gaan groeien. Een darm kan dus de eiwitten die in de graankorrel zitten niet of nauwelijks gebruiken.

Waarom gebruikt de industrie gluten?
Zoals gezegd, gluten betekent lijm. Door deze lijm in heel veel gefabriceerde producten te verwerken kan de industrie ‘meer voor minder’ maken. In de werkelijkheid betekent het dat het door de lijm in producten mogelijk is om er meer lucht in te blazen. Vooral bij brood zie je dat goed terug. Hoe minder brood weegt, hoe meer gluten er wel in moeten zitten om toch nog een structuur te houden. Hoe zwaarder het brood dus hoe minder gluten er in zitten. Bij andere kant-en-klaar producten worden gluten ook gebruikt om meer visueel volume te geven. Het ziet er dus uit als vrij groot terwijl je voor het grootste deel lucht zit te eten. Vaak zit er dan een hele mooie verpakking omheen die je aantrekt om het te kopen.

Glutenvrij eten, is dat dan slim?
Sorry, in de graankorrel zitten stoffen die prolamines worden genoemd. Dit zijn eiwit-achtige structuren die ook bedoelt zijn om de darm te irriteren. Dus ook glutenvrij brood is dan geen oplossing. Daarnaast bevatten gluten-vrije producten vaak stoffen als soja, mais, zetmeel uit aardappels of lupine stoffen die op allerlei andere manieren ook ’triggers’ voor de darm zijn. Bovendien zijn deze producten ook vrij duur in gebruik als je die dagelijks gaat toepassen. Ook niet zo handig dus voor je lijf EN voor je portemonnee.

Gluten houden het imuunsysteem ‘aan’

Oh dat is dus goed? Als het immuunsysteem aan blijft staan, dan ben ik toch beter beschermt. Sorry, een over-actief immuunsysteem is zeker niet gezond voor een mens (ook niet voor dieren trouwens). Als je dagelijks een kleine (of een grote) hoeveelheid gluten eet zal de darm continu moeten blijven werken om de schade in de darm te herstellen, omdat de darm je ‘mechanisme is ter bescherming van je lijf tegen de buitenwereld’. Deze continue activatie kost veel energie, daar wordt je dus vaak moe van. Het is wel belangrijk dat het immuunsysteem ‘aan’ blijft staan omdat je lijf continu wordt aangevallen. Daardoor slapen veel mensen gewoonweg slecht, voelen ze zich vaak vermoeid, krijgen ze eetbuien, zijn ze niet helder in hun hoofd of worden ze zelfs depressief. Een lijf is dan langdurig laag-gradig ontstoken. Het kan zelfs zo zijn dat er door het eten van gluten op den duur verschillende auto-immuunziekten kunnen ontstaan. De bekendste is Coeliakie, waar op zichzelf niet zo heel veel mensen officieel last van hebben (nu officieel 1%) maar veel mensen reageren wel degelijk op gluten met een laag-gradige ontsteking die dus verband zou kunnen houden met andere auto-imuunreacties zoals bijvoorbeeld diabetes type I of reuma om maar enkele voorbeelden te noemen.  Officieel zijn deze aandoeningen niet in de literatuur gelinkt aan deze andere-auto-imuunreacties, maar de werking van een onderliggend systeem is wel identiek. Beter dus voorzorgsmaatregelen nemen dan daarna de problemen moeten oplossen is mijn advies.

Jeemig, dan kan ik niets meer eten?
Tsja, zo lijkt het wel inderdaad. gelukkig is dat niet waar en zijn er voldoende mogelijkheden om zelf lekker en gezond te kunnen eten. Basisvoeding als groenten, fruit, eieren, noten, vis en vlees bevatten goede bouwstenen en je kunt er lekkere recepten van maken. Hoe minder de voeding is bewerkt hoe kleiner de kans dat je per ongeluk gluten binnen krijgt. Het 100% vermijden is vaak niet altijd nodig en ook best een klus. Mijn advies is in ieder geval om het 2 tot 4 weken echt goed te gaan testen hoe JOUW lijf op gluten reageert. Er zijn nogal wat verschillende reacties op gluten mogelijk. Om dan te kunnen onderscheiden of het door gluten kan komen of door een van de vele andere triggers kan ik me voorstellen dat je wat hulp wilt.

Persoonlijke begeleiding, groepsondersteuning of zelfs speciale cursussen kun je bij ons volgen. Leuk als je aanhaakt en ik je vragen kan lezen.